اسید ازته، نیترات هیدروژن یا همان اسید نیتریکی که موضوع بحث این متن است؛ یکی از پرمصرف‌ترین مواد شیمیایی صنعتی محسوب می‌شود. این ماده‌ی زرد رنگ یا بی‌رنگ، یک اسید بسیار قوی است و خاصیت اکسیدکنندگی بالایی دارد. به همین دلیل قادر به حل‌کردن تمام فلزات به‌جز طلا در درون خود است. تماس این ماده با چشم باعث سوزش شدید و در مواردی نابینایی می‌شود. همچنین اگر همین ماده خورده شود، گلو و معده را به‌طرز وحشتناکی می‌سوزاند. در آخر اینکه همین ماده قوی در صورت تماس با پوست، لکه‌های بزرگی در آن ایجاد می‌کند. با این حال، این ماده در کنار خطرها، مزایای زیادی هم دارد. در ادامه مواردی از مزایای اسید نیتریک سیگما را می‌بینید.
موارد مصرفی اسید نیتریک در صنایع شیمیایی بی‌شمار است. صنایعی مثل کشاورزی از این ماده بهره‌ی زیادی می‌برند. در زیر، این صنایع و موارد مصرفی ماده را مشاهده می‌کنید.
در تولید کودهای نیترات در کشاورزی از این ماده استفاده شده است. نیترات آمونیوم و نیترات کلسیم از این دست کودها هستند. به‌علاوه، در کودهای نیتروژن‌دار هم مثل نیترات، نیترو فسفاوت و اوره از این ماده بهره می‌برند .
نیتریک اسید، حلالیت بسیار بالایی دارد. همین خاصیت باعث شده تا در تمیزکاری به کار گرفته شود. این ماده همراه با مواد دیگری مثل اسید فسفریک توانایی پاک‌کردن رسوبات و ترکیبات منیزمی از روی ظروف دارد.
شاید باور نکنید که همان اسید نیتریک خطرناک، می‌تواند در صنایع غذایی هم به‌کار آید! این ماده جلوی رشد باکتری و مسمومیت را می‌گیرد. از زمانی‌که گوشت را کشتار می‌کنند تا به دست مشتری برسد، مدت زیادی طی می‌شود. به همین دلیل، از یون نیترات استفاده می‌کنند تا گوشت مثل روز اول سالم و عاری از باکتری باشد. علاوه‌بر این موضوع، برای تغییر حالت گوشت و تبدیل آن به انواع سوسیس و کالباس هم از اسید نیتریک کمک می‌گیرند.
همان ماده‌ای که در نگهداری موادغذایی استفاده شد، با کمی تغییر قادر به ترکیدن است. اسید نیتریک با ترکیب سیانیدها و کاربیدها می‌تواند همه جا را منفجر کند. ترکیب این قبیل مواد با هم گاهی منجر به تولید سایکلو تری متیلن یا نیتروگلیسیرین می‌شود. همه‌ی این مواد تولیدی قابلیت انفجار را درون خود دارند. شاید نام نیترات‌های معدنی یا نیترات آمونیوم‌ها به گوشتان آشنا باشد. این مواد هم که برای انفجار به‌کار گرفته می‌شوند؛ از اسید نیتریک ساخته شده‌اند.
نیترو هیدروکلریک اسید یا همان تیزاب سلطانی، ماده‌ی بسیار خطرناکی است. این ماده، از خاصیت خورندگی بسیار بالایی برخوردار است. به همین دلیل می‌تواند ماده‌ای برای تشخیص عیار طلا از دیگر فلزات باشد. این ماده در اسیدشویی فلزات هم کاربرد دارد. جالب است بدانید که در ترکیب نیترو هیدروکلریک اسید از اسید نیتریک استفاده شده است. در واقع، این اسید نیتریک است که به این ماده قابلیت حل‌کردن فلزات را در خود می‌دهد.
اسید نیتریک سیگما نه تنها در روی زمین، بلکه در فضا هم کاربردی است. این ماده سوخت اصلی شاتل‌ها را می‌سازد. اسید نیتریک با خلوص 100% به‌عنوان اکسیدکننده در شاتل‌ها استفاده می‌شود.
اسید نیتریک، قادر به بازیافت عنصر پلاتین است. در نتیجه‌ی این بازیافت، اورانیوم خالص تولید می‌شود. همان‌طور که می‌دانید اورانیوم تولیدشده در نیروگاه‌های اتمی کاربرد بسیاری دارد. همین موضوع اهمیت اسید نیتریک را چندین برابر کرده است.
اسید نیتریک، علاوه‌بر تمام مواردی که بالاتر گفته شد در صنایع دیگری مثل تولید دارو نقش مهمی ایفا می‌کند. به‌حدی که در نبود این ماده، داروهایی مثل هومیوپاتی که مخصوص التهاب لوزه‌ها، زخم‌های دهان و گلودرد هستید، به‌سختی تولید می‌شوند.
همیشه زمانی‌که نام مواد شیمیایی به میان می‌آید، معمولاً دو لفظ خطرناک و کاربردی کنار هم قرار می‌گیرند. این ماجرا برای اسید نیتریک سیگما پررنگ‌تر است. این ماده‌ی شیمیایی، از صنایع دارویی گرفته تا تولید مهمات و کشاورزی کاربرد دارد. با این وجود ذره‌ای بی‌احتیاطی در استفاده از آن منجر به اتفاقاتی ناگواری می‌شود. در هنگام استفاده از این ماده حتماً جوانب احتیاط را رعایت کنید. علاوه‌بر این موضوع، درنظر داشته باشید که اسید نیتریک‌ها در انواع و خلوصی مختلفی در بازار وجود دارند. پس قبل از استفاده از آن‌ها تحقیقات لازم را برای انتخاب نوع اسید نیتریک مورد استفاده‌ی خود، به‌طور کامل انجام دهید.
